بهداشت طیور، محیط و تجهیزات مرغداری‌ها

از آنجا که طیور علی الخصوص مرغ جزو یکی از مواد غذایی اصلی خانوارها محسوب می شود جهت جلوگیری از بروز بیماری های مشترک میان مرغ ها و انسانها که ازمصرف مرغ و یا تخم مرغ آلوده  پدید می آید،  باید از سالم بودن آن ها  قبل از ورود به سفره خانوار اطمینان حاصل کرد.

برای تحقق این امر لازم است محیط پرورش مرغ ها فاقد هر گونه میکروب، باکتری و قارچ باشد تا اولا سلامت مصرف کننده تضمین شده ثانیا با جلوگیری از شیوع بیماری های طیور، محصولات سالم به ویژه تخم های نطفه دار بی نقص که نسل بعدی مرغ ها را تشکیل می دهد، تولید کرد. ضدعفونی کردن محیط مرغداری به همراه قرنطینه ی مرغ ها، یکی از روش های موثر و قدیمی برای جلوگیری از رواج بیماری ها و میکروب ها و آلاینده ها در محیط مرغداری است زیرا عوامل بیماری زا تنها از طریق پاکسازی و شستشو از بین نمی رود و نیاز به ضدعفونی کردن اصولی دارد.

یک ماده ضدعفونی کننده مناسب برای استرلیزه کردن محیط مرغداری باید سریع الاثر بوده و ماندگاری بالا داشته باشد و همواره قابل دسترس و ارزان باشد. همچنین لازم است برای جلوگیری از بیماری های تنفسی در طیور مواد ضدعفونی کننده بوی مناسب داشته باشد و همچنین خطری برای سلامت کاربران نیز نداشته باشد و موجب زنگ زدگی ابزار و تجهیزات داخل مرغداری نشود.

مانند ضد عفونی دامداری ها ،در مرغداری ها نیز از سه روش برای ضد عفونی استفاده می گردد:

ضدعفونی طبیعی : نور آفتاب یک ضد عفونی قوی برای از بین بردن میکروب ها محسوب می شود که نه تنها مانع رشد آنها می شود بلکه به طور کلی میکروب ها را نابود می کند. همچنین اشعه ماورابنفش موجود در نور آفتاب شرایط نابودی باکتری ها را نیز فراهم می کند. قدرت ضدعفونی کننده سرما همچون نور خورشید نیست چرا که سرما مانع رشد میکروب و باکتری می شود اما آنها را نابود نمی کند به همین دلیل است که گوشت و تخم های تولیدی مرغداری معمولا در سردخانه نگهداری می شوند.

ضد عفونی فیزیکی : قویترین ضدعفونی کننده فیزیکی حرارت است از حرارت برای ضدعفونی کردن محیط مرغداری به دو صورت خشک و مرطوب استفاده می شود حرارت خشک برای ضدعفونی کردن کف و دیوارهای سالن به وسیله شعله افکن مورد استفاده قرار می گیرد. حرارت مرطوب  همان بخار آب جوش است در این روش آب را تا صد درجه سانتیگراد جوشانده  و از بخار تولید شده آن برای ضدعفونی کردن مرغداری و تجهیزات آن مثل آبخوری، دانخوری، قفس های صنعتی و مکانیزه و وسایل جوجه کشی استفاده می شود.

ضد عفونی کننده های شیمیایی: ضدعفونی سالن های مرغداری علیه بیماری های واگیردار مانند آنفولانزا، برونشیت، نیوکاسل طیور، گامبورو و برفک طیور از اهمیت بسزایی برخوردار است. مواد ضدعفونی رایج به این منظور معمولا بر پایه ید، کلر، هیدروژن پراکسید، پراستیک اسید و غیره هستند. بخصوص ضدعفونی کننده کلر و ید در ازبین بردن ویروس های مولد آنفلوآنزا-نیوکاسل بسیار موثر است. از دیگر مواد پرکاربرد میتوان به ترکیبات چهارگانه کلراید، فنلی، ید و آمونیوم،گاز فرمالین و کروزول و اسید کرسیلیک اشاره کرد. هر کدام از این مواد شیمیایی تاثیرگذاری متفاوتی بر میکروب ها و باکتری ها و عامل بیماری زا محیط دارند. البته برخی از آنها بوی نامطلوبی دارند و برای کاربر انسانی و سلامت مرغ ها و جوجه ها خطرناک هستند.

ترمیکا به عنوان یک ضد عفونی کننده بی خطر و امن  میتواند با از بین بردن همه میکروارگانیسم های بیماری زا در سالن ها، محوطه، ابزار، طیور ، آب آشامیدنی و خوراک طیور می باشد بدون ایجاد مقاومت میکروبی جایگزین مناسبی برای فرمالین وسایر ضدعفونی کننده ها باشد.
این محلول با غلظت مناسب در موارد زیر کاربرد دارد:

محیط مرغداری  شامل ضدعفونی فضای سالن ها در حضور مرغ، ضدعفونی اولیه کف، فضا و دیوارهای سالن در غیاب مرغ ، اطاق نگهداری و پذیرش تخم مرغ
ضدعفونی لوازم ابزار و تجهیزات ضدعفونی خودروهای حمل طیور، ضدعفونی سیستم جوجه کشی از جمله ستر، کندلینگ، هچر و جداسازی، ضدعفونی سیستم های چیلر
ضد عفونی مرغ (ضدعفونی زخم ها ، ضدعفونی لاشه و..)
ضدعفونی خوراک طیور (قبل از فراوری)
ضدعفونی آب آشامیدنی  از طریق ضدعفونی مخازن نگه داری و خطوط انتقال آب ورودی
ضدعفونی فاضلاب خروجی مرغداری علی الخصوص کشتارگاه ها